İnternet Alışverişlerinde Tüketici Hakları Nelerdir?

Dijital çağın en büyük kolaylıklarından biri olan online alışveriş, her geçen gün daha fazla alıcıya hitap ediyor. Arz ve talebin gittikçe büyümesiyle birlikte hemen her üretim kolunun dahil olduğu online alışveriş platformları ise internet tabanlı ve çevrim içi hizmet veren platformlardır. Ürün ve fiyat karşılaştırma seçenekleri, farklı alternatiflere hızlı ve kolay ulaşabilme avantajları, gerçek tüketici yorumları, zamandan tasarruf sağlaması gibi pek çok etken internet alışverişini cazip hale getirmektedir. Etbis verilerine göre, 2021 yılında ülkemizde e-ticaret hacmi %69 artarak 381,5 milyar TL olarak gerçekleşti. Sipariş adetleri ise yüzde 46 artarak 2 milyar 297 milyon adetten 3 milyar 347 milyon adede yükseldi. E-ticaretin genel ticarete oranı 2021 yılında %17,7 olarak gerçekleşti. Tüm bu büyüme rakamlarına karşın,gerçek ürünü görmeden, yalnızca satıcı beyanı esas alarak yaptığınız internet alışverişi, elbette ki bazı riskleri de beraberinde getirir. İnternet alışverişinde tüketici haklarını konu alan bu yazımızda sahip olduğunuz haklardan bahsedeceğiz.

Mesafeli Satış Sözleşmesi

Online alışveriş deneyiminizi iyileştirmek ve güvence altına almak için hazırlanan mesafeli satış sözleşmesi, en genel tanımıyla satıcı (e-ticaret sitesi sahibi ya da aracısı) ile alıcı arasında yapılan bir sözleşmedir. İnternet alışverişi sonrasında yaşanabilecek aksaklıkların önüne geçmek ve tüketicinin yasal haklar çerçevesinde korunmasını sağlamak amacıyla hazırlanan bu sözleşmenin alışveriş öncesinde tüketiciye sunulması zorunludur.

Ön Bilgilendirme Formu

İnternet alışverişi sırasında bir tüketici olarak sizi koruyan ön bilgilendirme formu, ürünün satın alınmasından teslimatına kadar geçen süreçteki tüm aşamalar hakkında genel bilgi veren bir belgedir. Satış, ödeme, kargo, teslimat ve ürünün kullanım koşulları gibi detayları bulabileceğiniz ön bilgilendirme formu, mesafeli alışverişlerde uyulması gereken ve tüketici kanunu ile güvence altına alınan yasal bir zorunluluktur. Satıcı, ön bilgilendirme formunda verdiği tüm bilgileri gerçekleştireceğini taahhüt etmiş olur. Mesafeli satış sözleşmesi ve ön bilgilendirme formu eğer tarafınıza bildirilmediyse ilgili firmayı Tüketici Hakem Heyeti’ne şikayet edebilirsiniz. Kanuna göre, bu belgeleri tüketiciye sunmayan e-ticaret firmaları 1.000 TL ila 5.000 TL arasında değişen tutarlarda maddi para cezası ödemekle yükümlüdür.

Cayma Hakkı

Yasal haklar çerçevesinde nihai tüketicinin cayma hakkı, mesafeli satış sözleşmesindeki en önemli maddelerden biridir. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamındadır ve alıcıya herhangi bir sebep göstermeden ürünü satın almaktan vazgeçme hakkı tanır. Cayma hakkı, ürünün teslimat tarihinden itibaren ilk 14 gün içinde kullanılabilir ve iade işlemi sırasında alıcı kargo ücreti ödemez. Cayma hakkından yararlanabilmeniz için ürünü incelemek adına gözden geçirebilirsiniz. Fakat ürünün kullanılması durumunda bu cayma hakkınız ortadan kalkar.

Ayıplı Ürün

Satın aldığınız üründe gözle görülür bir kusur varsa, ürünü 30 gün içinde satıcıya bildirebilir ve iade edebilirsiniz. Açık ayıp olarak geçen bu hasar durumlarında ayıpsız ürün ile değişimi talep edebilir, tamamen iade edebilir ya da ürünün hasarı oranında indirim isteyebilirsiniz. Aldığınız ürünün gözle görülür bir kusuru olmadığı halde kullandıkça ortaya çıkan bir sorunu varsa, bu durum gizli ayıp kapsamında değerlendirilir. Gizli ayıp, teslimat tarihinden itibaren 2 yıl içinde bildirilebilir. Örneğin satın aldığınız fırın bir süre sonra ısınmamaya başladı ise burada gizli ayıptan bahsedilebilir. Bu durumda bedel iadesi isteyebilir, ücretsiz onarım talep edebilir ya da kusur oranında indirim hakkınızı kullanabilirsiniz. Online alışveriş sırasında sahip olduğunuz tüm yasal haklar, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile güvence altına alınmıştır. Sizden kaynaklanmayan olumsuzluklara itiraz ettiğiniz halde cevap alamadığınız durumlarda ve diğer anlaşmazlıklarda tüketici hakem heyetine başvurabilir, mağduriyetinizin giderilmesini talep edebilirsiniz. Haklarınızı bilmek ve korumak daha iyi ve daha güvenli bir alışveriş deneyimi yaşamanızı sağlayacaktır.